سپندارمذ یکی از هفت “بی آ گفت” نیاکان است
آیین باور – اگرجهانیان اندکی درباره جشن سپندارمذگان ما میدانستند، هرگز به ولنتاین دل خوش نمیکردند و سپندارمذگان، جشن بزرگداشت زن میشد.
استاد میرجلال الدین کزازی در باره این آیین کهن می گوید: در فرهنگهایی که من میشناسم جشنی همپایه جشن سپندارمذگان و بزرگداشت زن پدید نیامده است. گاهی کسانی که با فرهنگ ایرانی بیگانهاند را میبینم که خاماندیش این جشن را با ولنتاین میسنجند.
اگر این دو جشن هممانندی با یکدیگر داشته باشند در گرامیداشت زن است اما ولنتاین جشنی است که پیشینه دیرینه ندارد و از یک رخداد تاریخی مایه گرفته است اما اسپندارمذ جشنی کهن، آیینی و باور شناختی است.
سپندارمذ یکی از ۶ فرشته در آیین نیاکان است که ۶ ویژگی بنیادین اهورامزدا را میسازد که با او هفت بی-آکَفت را پدید میآورد. آکَفت به معنی سستی و عیب است. در میان ۶ امشاسپند پنج فرشته در نمادشناسی کهن ایرانی نرینه هستند و تنها یک فرشته مادینه ستوده میشود که آن سپندارمز است.
این ویژگی مادینه در سپندارمذ انگیزهای نیرومند شده است تا جشن بزرگداشت امشاسپند، جشن بزرگداشت زن بهویژه زن ایرانی شود
تاریخ صحیح برپایی آیین شناختی جشن سپندارمزدگان چه زمانی است ؟
می پرسند ۲۹ بهمن ماه یا ۵ اسفندماه ؟ هردوتاریخ درست می تواند باشد به شرطی که گاهشمار زرتشتی را دنبال کنید نه تقویم رسمی امروز ایران را.
۶ ماه اول تقویم رسمی ایران ۳۱ روز است ولی در گاهشمار زرتشتی همه ماه های سال ۳۰ روزه هستند، و به این خاطر در ۶ ماه نخست، روز نخست ماه یک روز به عقب می برمی گردد
و حالا سپندارمزد روز، نام روز پنجم هر ماه برابر می شود با ۲۹ بهمن ماه تقویم ایران یا پنجمین روز اسفندماه گاهشمار زرتشتی.
سرود سپندارمذگان
سپندارمذ بر تو فرخنده باد
ز شادی، دل و جانت آکنده باد
ز بغدخت همواره مهر آفرین،
به رامش، دل و جان تو زنده باد
در این روز، ای بانوی پارسی !
تو را بخت سالار و بد بنده باد
تو را زیست ، با شوی فرخنده خوی
بر اندازه باد و برازنده باد
سپندار مذگان که جشن زن است ،
لب مرد و زن ، هر دو ، پر خنده باد
در این جشن فرخنده ، بیخ غمان
ز جان و دل هر دوان کنده باد
چو کنده ست مرد و ستاکش زن است
خجسته (ستاک) و نکو کنده باد
هر آن کس که نشناخت ارج زنان ،
روانش نژند و تنش ژنده باد
هلا ! ای گرامی ، گرانمایه زن
که مغز بد اندیش تو گنده باد،
در این جشن ، (زروان) که نزد خدای
ز هر لغزشش پاک پرونده باد ،
بگوید ، بدین آریایی سرود :
سپندار مذ بر تو فرخنده باد
میر جلال الدین کزازی ( زروان )
اسفند ماه ۱۳۸۹
(ستاک) به معنای شاخه نو بنیاد از درخت