هشت مارس روزجهانی سواد آموزی : ۳.۵ میلیون نفر در کشور بیسواد هستند

آیین باور – روز جهانی سوادآموزی یک رویداد سالانه است که در ۸ سپتامبر، برگزار می‌شود. این روز توسط یونسکو نامگذاری شده است.  بیش از ۷۸۰ میلیون نفر در جهان بی سوادند. در ایران نیز طبق آمار حدود ۱۵ در صد جمعیت سواد ندارند.

۷۵در صد تعداد بی سوادان جهان در ده کشور  هند، چین ، پاکستان، بنگلادش، نیجریه، اتیوپی، مصر، برزیل ، اندونزی و جمهوری کنگو متمرکز شده اند. گر چه کشوری مانند افغانستان با وضعیت اسف بار بی سوادی گوی سبقت را از بقیه کشورها ربوده است.دو سوم از این تعداد را زنان تشکیل می دهند که از فرصتهای نابرابر اقتصادی و اجتماعی در این جوامع رنج می برند.

سواد چیست؟

در تعریف سنتی،سواد توانایی خواندن و نوشتن است و یا توانایی به‌کاربردن زبان برای خواندن، نوشتن،گوش‌دادن و سخن‌گفتن. در مفهوم نوین این واژه به سطحی از خواندن و نوشتن که برای ارتباط کافی است گفته می‌شود و یا سطحی که یک فرد بتواند مفهوم را بفهمد و انگاره‌ها و اندیشه‌هایش را تا جایی که بتواند در آن جامعه سهیم باشد، بیان کند.

سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد یونسکو UNESCO می گوید:  باسوادی توانایی شناخت٬ درک٬ تفسیر٬ ساخت، برقراری ارتباط و محاسبه در استفاده از مواد چاپ‌شده و نوشته‌شده مربوط به زمینه‌های گوناگون است. باسوادی زنجیره آموزشی را که توانایی رسیدن به اهداف، توسعه دانش و پتانسیل، و شرکت کامل در جامعه‌ای بزرگتر را برای یک فرد فراهم می‌کند، دربر دارد.

مبارزه با بی‌سوادی در ایران
اولین سازمانی که رسماً در سال ‌١٣١۵ برای مبارزه با بی‌سوادی بزرگسالان در ایران شروع به کار کرد، اداره تعلیمات اکابر بود. در سال ‌١٣٢٢ و بعد از جنگ جهانی دوم، کلاس‌های سواد آموزی بزرگسالان تحت عنوان آموزش سالمندان آغاز به کار کرد و در فاصله سال‌های ١٣٢٠ تا ١٣٣۵، آموزش بزرگسالان با عنوان تعملیات اساسی در جهان با بنیانگذاری یونسکو مورد توجه قرار گرفت و به صورت آزمایشی در کشورهای مصر، هلند، فیلیپین و مکزیک به اجرا درآمد.

البرز با سواد ترین استان کشور
مدیرکل آموزش و پرورش استان البرز طی گفتگویی اعلام کرد: آمار باسوادان استان البرز ۹۸.۸۲ درصد است. متاسفانه البرز به دلیل مهاجر پذیر و رشد بالای جمعیت با کمبود فضای آموزشی مواجه است.البته برای رفع این کمبودها تلاش های بسیاری صورت گرفته و آموزش و پرورش البرز تا کنون از نهایت توان خود استفاده کرده تا فضاهای آموزشی در البرز به استاندارد مطلوب برسد. آمار باسوادی در استان البرز بالاتر از دیگر استان هاست به طوری که طبق این آمار ۸۲/۹۸ درصد البرزنشینان باسواد هستند.  یک‌هزار و ۱۸۸ نفر از اتباع خارجی در دوره های سواد آموزی و برگزاری دوره سواد آموزی در ندامتگاه کرج، قزلحصار و زندان رجایی شهر  تا کنون تحت پوشش سوادآموزی قرار گرفته اند.

تلاشها برای از بین بردن این فاصله ها در کشورهای سنتی با برخوردهای خشن نیز همراه است نمونه آن ملاله یوسف زی که به دلیل فعالیت برای آموزش دختران به دست عوامل تندروی طالبان ترور شد.

در همین زمینه مدیرکل یونسکو با بیان اینکه ۷۸۱ میلیون بزرگسال در سراسر دنیا نمی توانند بخوانند، بنویسند یا حساب کنند، گفت: دو سوم این افراد را (بیش از ۵۰۰ میلیون) زنان تشکیل می‌دهند.

ایرینا بوکووا به مناسبت روز جهانی سواد آموزی (۱۷ شهریورماه) با انتشار پیامی در این زمینه : روز بین المللی سواد آموزی به ارتباط بین سواد آموزی و توسعه پایدار اختصاص یافته است و این فرصت را برای ما فراهم می کند تا این حقیقت ساده را به خاطر داشته باشیم که سواد آموزی نه تنها زندگی‌ها را تغییر می‌دهد بلکه آنها را نجات می‌بخشد.سوادآموزی به کاهش فقر کمک می‌کند و مردم را قادر می سازد تا شغلی بیابند و دستمزد بیشتری کسب کنند. سوادآموزی یکی از موثرترین روش های بهبود سلامت مادران و کودکان، فهمیدن نسخه های تجویز شده از طرف پزشکان و دستیابی به سلامتی است. ˈزندگی بیش از دو میلیون کودک زیر پنج سال طی سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۹ به دلیل بهبود وضعیت آموزشی زنانی که در سن باروری قرار داشته اند، نجات یافت.ˈ

مشارکت جهانی برای آموزش زنان و دختران و صندوق مالالا

یونسکو در سراسر جهان در افغانستان، بنگلادش، کامبوج، مصر، نیجریه، سنگال و هر کجای دیگر جهان فعالیت می کند تا ادغام سوادآموزی را در راهبردهای توسعه ملی کشورها تضمین کند. مشارکت جهانی برای آموزش زنان و دختران و صندوق مالالا (Malala) برای «حق آموزش دختران» که یونسکو آن را راه اندازی کرده است نیز بر سوادآموزی متمرکز شده است.
وی ادامه داد: برنامه جایزه های سالانه سوادآموزی کنفوسیوس یونسکو و جایزه کینگ سجونگ یونسکو برای سوادآموزی در هر سال به ما این امکان را می دهد که فعالیت های نوآورانه ای را که نشان دهنده دستیابی ما به سوادآموزی است، پاس بداریم.

فناوری های جدید از جمله تلفن های همراه نیز فرصت جدیدی برای سوادآموزی همه افراد فراهم می‌کند. ما باید سرمایه گذاری بیشتری در زمینه سوادآموزی انجام دهیم.

بوکووا در پایان پیام خود آورده است: من از تمامی کشورهای عضو و تمامی شرکای خود تقاضا می‌کنم تا تلاش های سیاسی و مالی خود را برای تضمین اینکه سوادآموزی به عنوان یکی از موثرترین تسهیل گران توسعه پایدار به رسمیت شناخته شود، به کار برند. آینده ای که ما خواهان آنیم؛ با حروف الفبا آغاز می‌شود.

۳.۵ میلیون نفر در کشور بیسواد هستند
سال گذشته معاون وزیر آموزش و پرورش اعلام کرد:‌ براساس آخرین سرشماری انجام شده در گروه سنی زیر ۵۰ سال، ۳.۵ میلیون نفر در کشور بیسواد هستند که هر چند در قیاس با جمعیت کشور رقم پایینی است اما همچنان تلاش جدی را می‌طلبد تا امر بیسوادی در این کشور ریشه‌کن شود.

فریبا کلاهی