در کرج قدیم قدم بزنید

اگرچه امروزه چهره شهر نو ساز و غریبه به نظر می رسد، در کوچه پس کوچه های قلمستان و ساسانی و کارخانه قند یا حصار و سر جوب که قدم بزنی ، بوی سنت و قدمت و احساس امنیت مشامت را نوازش می کند . هنوز در برخی کوچه ها آشتی کنان ها با دیوارهای نیمه کاهگلی و نیمه سیمانی بوی دوستی می آید و چهارپایه چوبی پیرمرد همسایه دم درب خانه ای قدیمی تصویری از خاطرات قدیم را به قاب می کشد.

هنوز می شود در خلج آباد و کلاک بالا و پایین و بیلقان و نوجان بوی کرج را از باغات درحال تخریب و سوختن شنید . می شود در کوچه های گلی و سیمانی قدم زد و آخرین مردمان نسل قدیم را در کوچه های رو به احتضار برغان لمس کرد .

توتک محلی کرج/تنور شیرین بوی نان نمی دهد

نوروزخوانی و پختن سمنو توسط بانوان با تجربه فامیل و توتک پزان از آداب کهن و دیدنی این دیار است .غذاهای محلی کرج شامل آش جو، حلیم، دیزی و سوغات مخصوص و کهنش هم توت درختی، انگور، فندق، سنجد، خرمالو، عناب، ازگیل است که درخت توت این شهر بسیار معروف است و هنوز در محله های قدیمی و دست نخورده خیابان های سرپوشیده از توتستان را می توان دید و بوی درختان سنجد در بهار بوی بهشت را به مشام رهگذران می رساند.اگرچه دیگرتنور خانه روشن نیست و بوی پخت نان محله را پر نمی کند شیرینی های نوروزی و توتک پزان کرجی ها هنوز شکر خدا پا برجاست.

آلوی برغان برندی جهانیست

محلی ها به آلوی برغان “گوجه برغان” هم می گویند و در واقع یک محصول پیوندی است که طعم و مزه خاصی دارد، طبق گفته محلی ها آلوی برغان از پیوند آلوی معمولی با آلوی بخارا به دست می آید. این  میوه آنقدر شهرت دارد که بسیاری از توریستها به هرشهر ایران که قدم بگذارند سراغش را می گیرند و متاسفانه رقیب های جعلی فراوانی هم دارد که از نام برغانی سو استفاده می کنند .

حرف که از برغان شد بستنی گله آن را از خاطر نبریم که به روشی بسیار جالب تهیه می شود و اگر چه برند است و در ایران همتا ندارد به خوبی معرفی نشده و حتی بسیاری از کرجی ها هم آن را نمی شناسند.

انتقال سینه به سینه ( این دانش سنتی و بومی همچون)، “مقدار شیر، زمان جوشیدن شیر، مقدار گلاب، ثعلب یا خامه و زمان افزودن آنها به شیر، زمانبندی هم زدن شیر، زمانبندی تخلیه آب از ظرف چوبی، مقدار و زمانبندی افزودن نمک به یخ، تنطیم برودت دمای دور ظرف آهنی، زمانبندی کوبیدن پارو در ظرف” مهمترین ویژگیهای این دانش سنتی است .

مجسمه سازان جاده قدیم کرج جاذبه ای ناشناخته اند

سفال و گلیم و شیشه گری کرج ، مجسمه سازی و نماد های بزرگی که در بسیاری از ویلاهای شخصی و پارکهای شهرستانها نصب می شود از هنرزنان و مردان کرج است که ناشناس و مظلوم در حاشیه جاده قدیم کرج سالهاست در خاموشی متولد می شوند و میمیرند. هنرمندان مجسمه ساز از بتون آرمه، حیوانات، تندیس شخصیتها ، آبنما و دیگر سازه های بتونی را با چیره دستی خلق می کنند تا تزئین بخش بناهای مختلف مسکونی ، تجاری و اداری ، پارکها و فضای سبز و نیز میدانها باشند.  و  دیدار از این کارگاه های متمرکز خود جاذبه دیگری از شهر کرج است .

شاید بتوان جاده مخصوص کرج را تنها نقطه کشور برشمرد که هنرمندان به صورت متمرکز به این شیوه و با بهره از بتون آرمه به مجسمه سازی اشتغال دارند.

کرجی یالان کرجی گپ وزنیم

کرجی های امروزیعنی  قوم‌های لر، کرد، گیلک، یزدی، ترک، مازندرانی و خوزستانی و زبان کرجی هم شده همین زبان‌ها یا گویش‌ها.. اما گویش مردم اصیل و قدیم کرج فارسی است. هر چند به طور دقیق ریشه گویش کرجی مشخص نیست، اما این گویش منطقه البرز شمالی از اوشان، فشم، سولقان و شمشک تا کندر، شهرستانک، برغان و دیگر روستاهای دامنه رشته کوه‌های البرز را در بر می‌گیرد.

اگرچه لهجه‌های مردم در مناطق مختلف البرز در استفاده از این زبان فرق دارد اما واژه‌ها نزدیک به هم است.گویش منطقه طالقان از گویش‌های زبان تاتی است و بسیار قدیمی و کم یاب . برخی دیگر نیز معتقدند که زبان اهالی طالقان مرکب است از لهجه و گویش قزوینی و طبرستانی چون با این دو ولایت همسایگی و مجاورت دارند و از هر دو سمت وضع تکلم و تلفظ خود را اقتباس نموده است..

کرجی ها بنیشین با همدیگه گپ بزنیم/

کرجی بگیم بخندیم واسه هم کف بزنیم/

کرجی بگیم که این لهجه زیبا بمانه/

یالامان یادگیرن و حرف بزنن توی خانه/

شهر ما اون قدیما منطقه خلوتی بو/

کارمان رعیتی و زندگیمان برکتی بو/

جاده ها شلوغ نبو این همه ماشین دنی بو/

ماشینای جور واجور سبوک و سنگین دنی بو/

خانه ها او دنی بو لوله کشی نگردی بو/

اوضامان ردیف نبو اقبالمان وگردی بو/

وانت و سواری مان درشکه هاو گاری بو/

چه کنیم که اون روزا زمان خرسواری بو/

منبه های اومان تو خانه ها یه بشکه بو/

ماشین سواری مان تو جاده ها درشکه بو/

همه مان یادمانه رودخانه مان غره می کرد/

سد واریان دنی بو او روی او شره می کرد/

گوامان حیوانکا مرتبا شیر هامیدان/

کره و روغن و ماست خامه و/

سرشیر هامیدان/

باغامان تابستانا چه او و چه هوایی داشت/

هوا آلوده نبو زندگیا صفایی داشت

((شعر خلاصه شده ازاثر شاعر کرجی حاج محمد گودرزی  ))