نویسنده: فرج زاده حسن,سليقه محمد*,عليجاني بهلول اصل مقاله به صورت فایل جهت مطالعه حرفه ای در اختیار قرار گرفته است 

خلاصه و چکیده : پایگاه خبری آیین باور

در اقلیم شناسی گردشگری، بین شرایط جوّي و اقلیم و گردشگري ارتباط تنگاتنگی وجود دارد که این ارتباط شامل جنبه هاي زیبایی شاختی (ابرناکی، طول روز و...( فیزیکی )باد، باران، برف و... و حرارتی) است.

امروزه در برنامه ریزهای صنعت گردشگری، بررسی وضعیت زیست اقلیم انسانی، نقش مهمی را ایفا میکند. در این صنعت میتوان در برنامه ریزیهای بلندمدت از اقلیم و در برنامه ریزیهای کوتاه، از شرایط جوّی کمک گرفت.

مطالعات متعددي شرایط حرارتی و اثرات آن براي گردشگري در ایران را ارزیابی کرده اند که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهد شد. بررسی شاخصه هاي آسایش حرارتی در فضاي باز در شهر تهران نشان داد که در مقایسه با دیگر شاخصه هاي آسایش حرارتی، "دماي معادل فیزیولوژیکی" داراي دقت بالاتري براي پیشبینی میانگین آسایش حرارتی در فضاهاي باز است. در این تحقیق محدودة آسایش در تهران بین 9/24 تا 4/29 تعیین شده است (منعام و حیدري 1392.) طبق مطالعه محدوده های زیست اقلیمی شهر مشهد بر مبناي داده اي ساعتی مشخص شد که دوره آسایش اقلیمی ساعات 9:30 و 15:30 شهر مشهد در دو بازة زمانی واقع شده است. دوره اول در ابتداي فصل بهار و دوره دوم آن در اوایل فصل پائیز که دوره اول آن طولانی تر است.

شرایط اقلیم براي گردشگري در شمال غرب ایران بر  اساس شاخصPET و TCI مورد ارزیابی قرارگرفته و نتایج حاصل شده نشان میدهد که این منطقه از منظر آسایش حرارتی در فصل تابستان بهترین شرایط اقلیمی را دارا است.

بررسی آسایش حرارتی در فضاي باز شهري در میدان نقش جهان اصفهان با شیوه میدانی و بر اساس شاخص PET نشان داد که در آب وهواي معتدل و خشک این شهر محدودة آسایش حرارتی بین 9/30 تا 3/12 درجه سانتیگراد تعیین شد که فاصله زیادي با استاندارهاي اروپایی دارد

نتایج این مطالعه نشان داده که توزیع سالانه UTCI در ایران با افزایش ارتفاع، کاهش می یابد؛ به طوریکه در نواحی مرتفع زاگرس و البرز به کمترین حد می رسد. روزهای بدون استرس حرارتی به طورکلی از مناطق پست به نواحی مرتفع افزایش می یابد که نشانگر تأثیر عمده توپوگرافی بر آسایش اقلیمی در ایران است. در فصل تابستان مناطق کوهستانی و مرتفع از حداکثر روزهای آسایش (73 روز) برخوردار بوده است؛ درحالیکه سواحل پست شمالی و جنوبی و دشت لوت در طول فصل زمستان و پاییز حداکثر روزهای آسایش (93روز) را تجربه کرده اند.

 فصل بهار در اکثریت مناطق ایران شرایط مطلوب آسایش حاکم بوده است. طی این فصل در مناطق کوهستانی، بیشترین روزهای آسایش(39 روز) رخداده است. بنابراین آسایش حرارتی در فصل بهار بیشترین مساحت مکانی ایران را دربر گرفته است و با توجه به توزیع فضایی مناسب حداقل (20روز)( و حداکثر(39 روز) روزهای آسایش در این فصل، گردشگران و تورهای گردشگری می توانند مقاصد سفرهای خود را به نواحی مختلف ایران برنامه ریزی نماید

شاخص اقليم گردشگري ايران داراي تنوع زيادي در طي سال است . در ماه هاي فصل زمستان، مناطق جنوبي کشور از شرايط اقليم گردشگري عالي برخوردار مي باشد که به سمت مناطق شمالي شرايط مطلوب گردشگري کاهش پيدا مي کند.

 در ماه هاي فصل بهار، نيمه شمالي کشور از شرايط مطلوب گردشگري برخوردار است، به استثناي مناطق شمال غربي و شمال شرقي که در اوايل بهار از وضعيت نسبتا نامطلوبي برخوردار هستند.

در ماه هاي تابستان به استثناي مناطق شمال غربي و شمال شرقي که از وضعيت مطلوبي برخوردار هستند تقريبا شرايط نامطلوب در کل کشور استيلا پيدا مي کند.

 در ماه هاي فصل پاييز، شرايط اقليم گردشگري مناسب به سمت نيمه جنوبي سوق پيدا مي کند هرچند که در اوايل اين فصل، سواحل شمالي کشور از وضعيت مطلوبي برخوردار هستند.

 همچنين بر اساس خوشه بندي انجام شده براي شاخص اقليم گردشگري، شش منطقه اقليم گردشگري براي کشور قابل تشخيص است که در هر يک از اين مناطق، شرايط اقليم گردشگري از ويژگي هاي همسان برخوردار است.