شنبه، 18 تیر 1401 - 12:47

گفتگو با پیشکوتان ورزش پهلوانی:

مرشد حاج حسن کاشفی: تنها چیزی که در این ورزش کم، و باعث تخریب شده احترام است

گفتگو با بزرگان و پیشکوتان ورزش پهلوانی با همه مصاحبه ها فرق داره از یک جایی شروع می کنند به تعریف ، انقدر شیرین که تو ترجیح می دهی سکوت کنی و کلیشه رو بشکنی ...

آیین باور -گفتگو با بزرگان و پیشکوتان ورزش پهلوانی با همه مصاحبه ها فرق داره از یک جایی شروع می کنند به تعریف ، انقدر شیرین که تو ترجیح می دهی سکوت کنی و کلیشه رو بشکنی، حتی به تنظیم و بالاپایین کردنش هم فکر نمی کنی . دلم می خواست مصاحبه ها را صوتی منتشر کنم یک لذت دیگه در آهنگ صداشون هست که در خواندن متن نیست ...شاید وقتی دیگر چنین کنم

 

 با بزرگان بنشین پند ز استاد بگیر .....

 

حاج حسن کاشفی از خوبان روزگار است . از گوش شکسته های قدیمی ، اهل شعر و شاعری . خاطره پشت خاطره ، مرشدی است که سال 1329 به دنیا آمده و 60 سال از عمر خود را در این رشته پخته است . نگاه زیبای او به ورزش پهلوانی از پنجره "ادب و احترام " است حاصل گفتگوی دوستانه مارا خودتان بخوانید:

عمویم در تهران زورخونه دار بود، از بچگی در زورخانه بودیم،حتی همراه دخترعمویم در گود بازی می کردیم.اما به طور رسمی ورزش را   از کلاس اول در  7سالگی شروع کردم

ورزشکاران باستانی قدیم از لحاظ فیزیک بدن به امروزی ها نمی خورند،آن هم بخاطر ورزش صحیحی است که انجام می دادند که به کلمه ی پهلوانی می اومد.

اون وقتها چند معلم و ورزشکار خوب داشتیم مثل آقای طباطبایی پیش نماز پاچنار، سید نصرالدینکه قهرمان سنگ بود و از در داخل نمی اومد، آقاسید باقر قزوینی معلم قرآن ،آقاسید صادق...

قدیم ها ورزشکار باستانی احترامش بیشتر از الان بود و جایگاه بالاتری نزد مردم داشت. البته این درست است که احترام هرکسی دست خودش است و آنها هم حتما کاری می کردند که باعث احترام می شدند، مثلا پیش سلام بودند، دست نیازمندان را می گرفتند، لبخند داشتند. آن زمانها جزو شعارهای ورزشی بود که  شکرانه ی بازوی توانا ، بگرفتن دست ناتوان است .

احترام جایگاه ویژه ای در این ورزش دارد. در بعضی زورخانه ها هنوز افراد مسن هستند که ما در برخورد با آنها، آداب قدیم را رعایت می کنیم با اینکه خودمان هم سنی را گذراندیم، نسبت به کسوت ورزشی که دارند،احترام می گذاریم.

امام چهارم می فرماید به نقل ازجدم رسول الله:خدا بیامرزد کسانی را که پیش از گفتارشان با رفتارشان مردم را امر به معروف کنند. برای آموزش این آداب به جوان ترها لازم نیست حرفی بزنم که چه کاری کنند وقتی خودم به بزرگتر احترام بگذارم، پیش سلام باشم و آداب اخلاقی را رعایت کنم ، جوان ترها هم با دیدن این مسائل  خودشان یاد می گیرند و آداب را اجرا می کنند.بنیانگذار این کار پوریای ولی بوده که خودش هم گفته:

      "    صیدم به کمند است              از همت اقام علی بخت بلند است        

    افتادگی آموز اگر طالب فیضی   هر گز نخورد آب زمینی که بلند است "

پوریا نگفته که زیاد کشتی بگیرید زیاد بچرخید  گفته اخلاق و افتادگی را بیاموزید.

آنی که که پیر برنتابد لته (فنی در کشتی)             در چرخ زنند نوبت دولت ما 

  چون در صف عمر مورچه ای گیرد جای          آن مورچه شیر گردد از صولت ما 

یعنی به کوچکتر احترام بگذارید،بخاطر کسوتتان به فردی که سن بیشتری از شما دارد اما سابقه ی ورزشی زیادی ندارد احترام بگذارید و دچار غرور نشوید. "من من" این مرام را خراب می کند.

 

باید همه در هرسنی آداب را رعایت کنند .من میتوانم در دوماه فردی را در این رشته قهرمان کنم اما اینکه پهلوان بشود مهم است.

حضرت حافظ می گوید:   آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است      بادوستان مروت با دشمنان مدارا

یااینکه گفته اند:     " عبادت الکی نکن ،چیزهای دیگر هم مهم اند."

یادم می آید پهلوان"اصغر شیشه بر" که یکی از بزرگان ما بود و جلوی محمدعلی شاه کشتی گرفته بود،( سی و پنج سال است فوت کرده است) ، یکبار موقع تعویض لباس جانماز از جیبش افتاد و من سریع خم شدم و مهر را دو دستی برای احترام به او دادم ، اما از چهره اش فهمیدم که خجالت کشیده که نکند ریا بشود.

اما در همان زمان هم کسی را داشتیم که برای جلب توجه و تظاهر مثلا موقع تعویض لباس ، یک اسمی را صدا می کرده تا همه که برمی گردند جانماز درون جیبش را ببینند .

این روز ها، تنها چیزی که در این ورزش کم شده و باعث تخریب شده،" احترام" است . از نظر من ورزش باستانی هیچ چیزی از نظر فیزیکی ندارد چون حتی در بعضی از حرکات ورزشی دچار مشکلاتی است، اما چرا کسی که90سال سن دارد بازهم به گود می آید و ورزش می کند؟ برای اینکه آن فرد عزت و احترام دیده و همین عزت و احترام برایشانرژی است وسرپا نگهش می دارد.

یکسری باورهای غلط در این رشته وجود دارد که بزرگترها می گویند چرا یک ورزشکار جوانتر رو دست من می چرخه که اینکار را انگلیس برای تفرقه ایجاد کرده است .در حالی که در سالهای قبل مثلا وقتی کارمندان اتوبوسرانی برای ورزش می آمدند "احمد یاری" بدون توجه به سن و سال اسم ها را می گفت و برای کسی مهم نبود که فرد دیگری روی دستش بچرخد تنها کار مهم درست انجام دادن آن حرکت بود.در واقع قدیمی ترها بحثی بینشون نبود که تو پایین دست من بمان و من بالاتر می ایستم.

باید نگاه درست وجود داشته باشه و منیت از بین برود در واقع رعایت پیشکسوتی و شان پهلوان یک طرف و جوانمردی و افتادگی خود پیشکسوت طرف دیگر.پهلوان و پیشکسوت این رشته باید به قدری از جایگاه خودش مطمئن باشد که فکر نکند با چرخیدن کسی بعد از خودش جایگاهش پایین می آید.

پدربزرگم می گفت: این کار صاحب دارد و هرکسی نباید در این کار دخالت کند.خودم هم شعری در این مورد گفتم:

با ادب باش اگر وارد این خانه شدی           تو مپندار که چون جغد به ویرانه شدی

این مکانیست کزاو بوی صفا می آید           نه سراییست که هر بی سرو پا می آید

چون بدین دره رسیدی سخن زشت مگو       وآنچه شد لایق هر سنگ وگل و خشت مگو

                                                          

اینکه جوان ها در این رشته هستند خوب است. که جایگزین بزرگترها می شوند. اما مثلا کودکی می چرخد و تشویق می شود و بعد این کودک از کنار یک بزرگتری رد میشه و هیچ سلام و احترامی برای آن پیشکسوت قائل نمی شود، درواقع دچار غرور می شود و نگاه نمی کند آن پیشکسوت درگذشته چه کارهایی انجام داده است.یعنی امروزه به توان جسمانی بیشتر اهمیت داده میشود تا شان و شخصیت فرد.

در صورتیکه در قدیم اصلا" بچرخ" نداشتیم هرچی آدم با جثه ی کوچک بود بچرخ بوده که در واقع اینها" شیرین کار" بودند و یکی دو نفر این کار را انجام می دادند و باقی پهلوان بودند. شیرین کارها در ده دقیقه ی زمان استراحت بین کشتی برای اینکه مردم حوصلشون سر نرود یکی به میدان می آمد و میل میزد،می چرخید،... .در اصل همه به پهلوان ها احترام می گذاشتند اما الان جایگاه ها برعکس شده و پهلوان هیچ کاره است و همه جذب فرد شیرین کار می شوند که عیبی ندارد اما باید احترام بزرگترها هم رعایت شود.

 

من از مخالفان صادرات ورزش بودم چون خارجی ها به ورزش بعنوان یک شغل نگاه می کنند، حرفه ای ورزش می کنند، در نتیجه خیلی سریع و جدی پیشرفت می کنند و آن وقت درجه ی ما بین کشورها پایین می آید.وقتی ما راه و روش و رموز این کار را نشان آنها می دهیم، آنها همین حرکات را فنی تر و با روشهای جدید اجرا می کنند و موفق تر می شوند.

"قهرمان علی برقی" در جشن ورزش سنتی دنیا شرکت می کرد و در این بین همیشه ورزش باستانی اول می شد.این ورزش دچارآسیب های کمی است که اگر رعایت بشود ورزش درستی است.

البته با اینکه علم روز وارد ورزش باستانی بشود موافقم و می تواند بسیار تاثیرات خوبی بگذارد. بعنوان مثال ما در قدیم نرمش نداشتیم ورزشکار ها سریع وارد گود می شدند و اول از همه شنا می رفتند که ورزش سنگینی است و سرها رو به پایین که فشار زیادی به سرو چشم می آمد. اما با علم امروز جوان ها اول نرمش و حرکات کششی انجام می دهند و بدن خود را آماده برای حرکات سنگین بعدی می کنند.

آنوقت هم افرادی مثل "شیخ حسین سنگ تراش" که از بزرگان خیابان ری بود قبل از شروع ورزش می دویدند تا گرم شوند اما این کار همه گیر نبود.

قهرمان کباده، سنگ بودم میل بازی و چرخ هم انجام می دادم در واقع مثل درس های مدرسه که اگر دریکی از درس ها نمره کم بیاوری تجدید می شوی و باید همه ی درس هارا بلد باشی من هم در همه ی رشته ها فعالیت کردم. گذشته از این بدنسازی مقدمه کشتی گرفتن بوده استاما  الان بدنسازی میشود، کشتی گرفته نمی شود.

از تجربه ی که طی سال ها کسب کردم فرق درست و غلط حرکات را فهمیدم. اینکه افراد بدون اطلاعات درست ورزش می کنند باعث فشار به بدن و فرم گرفتن غلط بدن میشود.

در این ورزش اول باید داخل ورزش را درست کنیم و بعد بیرون را انقدر تزیین کنیم چون فقط مدال ها و قهرمانی ها مهم نیست، اگر کسی وارد شود و اصالت این ورزش را نبیند ،زشت است.این ورزش فقط بر احترام و اخلاق بناست.

سال ها پیش گودی نبوده درواقع از اسمش معلومه زورخانه یعنی در خانه ورزش می کردند و یک نفر بر بالکن ضرب می گرفت که به آن ضرب گیر می گفتند و مرشد هم کسی بود که در حیاط با یک ترکه می ایستاد و اگر کسی حرکات را اشتباه اجرا می کرد اورا با ترکه می زد.

بخش دیگه این ورزش گلریزون و کارهای خیراست که، هنوز هم در تهران وکرج وجود دارد ، ورزشکارها درخیابان ها راه می افتادند و برای کمک به مردم پول جمع می کردند مثل پهلوان تختی در زلزله بوئین زهرا، الان گمشده اما قطع نشده و دلی این کار را انجام می دهند.

رمز موفیت ورزش باستانی را پوریای ولی بایک کلمه گفته است : افتادگی آموز اگر طالب فیضی هرگز نخورد آب زمینی که بلند است . این سالها روی تکنیک کار زیاد شده اما روی منش ورزشی وقت کمی گذاشته شده است . معصوم گفته است خدا بیامرزد کسانی که رفتارشان بیش از گفتارشان عمل می کند. ورزش ما به لحاظ فیزیکی هم اشکالتی دارد باید تعدیل شود میل سنگین که امروزبلند می کنیم ، خوشمان می اید، ولی در سالمندی سرمان را هم نمی توانیم شانه کنیم باید بدانیم چگونه مراقب خود باشیم . فکر زنگ بیاییم بیرون جوان از ما یاد می گیرد که به دنبال این چیزها باشد امتیاز هرکسی دست خداست انقدر درپی امتیاز نباشیم امتیاز هرکسی در امتحان پیدا شود. منصب انسان در افتادگی است قالی از صد رنگ بودن فرش زیر پاشود
در کل اگراحترام را از ورزش باستانی بگیریم هیچ ندارد .

 

 

 

 

 

 

کدخبر: 869

خبرنگار: فریبا کلاهی

نویسنده: فریبا کلاهی روزنامه نگار /کارشناس مدیریت جهانگردی

منبع: اختصاصی پایگاه خبری آئین باور