پنجشنبه، 03 فروردین 1402 - 11:21

اینجاکیسه مراد حاجت می‌دهد

رمضان در قومس از«شو خوانی»تا«حنابندان»

آداب‌ورسومی که لابه‌لای کتاب زندگی مردمان استان سمنان خانه کرده و هرسال با ربنایی تازه مجال تکرار پیدا می‌کند.

«رمضان» یادآور شو خوانی، دوخت کیسه مراد، حنابندان، طبخ غذاهای محلی و آداب‌ورسومی است که لابه‌لای کتاب زندگی مردمان استان سمنان خانه کرده و هرسال با ربنایی تازه،مجال تکرار پیدا می‌کند.

ماه مبارک رمضان در استان سمنان حال و هوای دیگری دارد و بوی خوش بندگی زمانی که با سفره افطار و نوای خوش «ربنا» در هم می‌آمیزد، رمضان را ماهی برای عبودیت خدا رقم می‌زند و چه کسی است که بگوید با نوستالژی‌هایی نظیر «شو خوانی»، «سحر خوانی» و «دوخت کیسه مراد»، که تک‌تکشان برایمان شیرین است، خاطره ندارد؟

از دوخت کیسه مراد در بین زنان شاهرودی تا شو خوانی و طبخ غذاهای رنگارنگ در دیباج و ایستادن در صف نان‌های محلی سمنانی و شوق به صدا درآمدن زنگ درب منزل برای دریافت کاسه‌ای آش ماست و شیر برنج شهمیرزادی، هرکدام برایمان حس خوب کودکی می‌آورد آن روزها که روزه‌هایمان کوچک‌تر، دل‌هایمان نزدیک‌تر و حال‌وروزمان بهتر بود.

رمضان برای خیلی از اهالی استان سمنان یادآور پخت کماج، رشته برشته، گولاچ، فطیر سمنانی، حلوا، لرزان، حسو، آش رشته، آش زنگلاچو و جوش بره است طعامی که بسته به فصل قرارگیری رمضان تغییر می‌کنند و هر یک، رنگ و جلایی به سفره افطار می بخشد و بااین‌همه رنگ و طعم برایمان رمضانی می‌آفریند تا جلوه‌گر تابلوی زیبایی از عشق، نور و بندگی باشد آن زمان که بر سر سفره افطار، بنده در برابر آفریننده دست به دعا می‌گشایند

شو خوانی رسمی دیرین در استان سمنان

«شو خوانی» مراسم معنوی و سنتی رمضان رنگ و جلایی دیگر دارد، رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شاهرود دراین‌باره به خبرنگار مهر، گفت: یکی از زیباترین آئین‌های معنوی در شاهرود و مجن، شو خوانی(شب خوانی) یا سحر خوانی است که متأسفانه امروز به دلیل ارتقاء وسایل ارتباط‌جمعی و پیشرفت زندگی مدرن، کمرنگ شده است.

حمیدرضا حسنی با اشاره به اینکه شو خوانی همچنان در برخی روستاهای شاهرود اجرا می‌شود، بیان داشت: شوخانی رسمی دیرین است که طی آن، مردم از ساعتی مانده به اذان صبح روی بام خانه‌ها و مساجد رفته و با صدای دل‌نشین شو خوانی یا سحر خوانی، مردم را بیدار می‌کنند.

وی افزود: البته در اکثر نقاط شهرستان، شوخوان ها، با نواختن طبل و شیپور، شو خوانی خود را تکمیل می‌کردند و از ابیات و اشعار کهن و مذهبی برای بیدار کردن مردم بهره می‌بردند تا به این شکل ایام ماه رمضان، با دیگر ایام سال تفاوت داشته باشد.

شو خوانی هنری کهن است

یکی از بازماندگان هنر شو خوانی استان سمنان، «نادعلی» بوده که به سوارکاری بر اسب چوبی معروف است او که هنر شو خوانی را از ۶۰سال پیش و زمانی که تنها ۱۰سال داشت آموخته، درباره این میراث معنوی، می‌گوید: شو خوانی را همراه با طبل و شیپور زمانی انجام می‌دهیم که همه برای تناول سحری بیدار شوند.

نادعلی ادامه می‌دهد: روزگاری با روشن کردن آتش‌بر پشت‌بام‌ها و نوای اشعار مذهبی و طبل فرارسیدن زمان تناول سحری در ماه مبارک رمضان را به مردم اعلام می‌کردیم اما در دوره و زمانه کنونی که همه‌چیز رنگ ماشینی به خود گرفته، بعضاً تنها به خواندن اشعار مذهبی و اذان گلویی هم‌زمان با سحرگاهان اکتفا می‌کنیم.

وی می‌افزاید: این هنرهای قدیمی دیگر امروز کاربردی ندارند چراکه تلویزیون، اینترنت و ابزار جدید ارتباطی دنیا را آن‌قدر کوچک کرده که هر کس در منزلش یک شوخوان الکترونیکی با کمترین خطای زمانی دارد


کدخبر: 1139