چهارشنبه، 05 شهریور 1404 - 13:45

کرج شناسی؛ جای‌نام سرودار

سرو دار؛ راز جاودانگی در دل رودخانه‌ کرج

"رازهای سرو در سرزمین عشق و نور"

 آیین باور_ سرودار روستای زیبای آرمیده در بستر رودخانه در پنج کیلومتری شمال کرج است.

این نام در زیر مجموعه گیاه جای‌نام‌ها قرار گرفته و شمارگان آن در ایران تقریبا فراوان است؛ سروستان، سروان، سروباد... و البته جای‌نام‌هایی پر شمار با نام انواع درختان؛ چنار، بید، ارس، بلوط، توس، افرا، اقاقیا، کاج، صنوبر، سنجد، کنار، خرما، انار، انجیر، توت، زیتون، نارنج، گردو/جوز، قلم/تبریزی، ازگیل، عناب، راش، ماز/مازو، ون، ممرز، توسکا، تا/تادانه، ارغوان و البته انواع گل‌ها و گیاهان...

سرو در پاره ای ترکیبات دلنشین -همچون سرو- به ویژه در ادبیات به کار رفته است؛ سروناز، سروسهی، سرو آزاد، سرو رعنا، سرو روان، سرو برگ، سروبن، سروی، سرو بلند بالا. میان سپهدار و آن سروبن زنی بود گوینده، شیرین سخن‌.

همان درخت مقدس - مقدس در تمامی فرهنگ‌ها و ادیان - که نماد زیبایی، شادابی، راستی، آزادگی و اعتدال می‌باشد.

گر گویمت که سروی، سرو این‌چنین نباشد
ور گویمت که ماهی، مه بر زمین نباشد‌

سرو چمان، در تعابیر حافظ کم مانند است؛ سرو چمان من چرا میل چمن نمی کند همدم گل نمی‌شود، یاد سمن نمی‌کند.

در فرهنگ کهن ما "سرو کاشمر" از شهرت و قداست ویژه‌ای برخوردار بوده است. همان که حکیم خردمند توس، اعتقاد دارد نهال آن را حضرت زرتشت از بهشت به ارمغان آورده بود و این درخت رابط و واسطه دنیا با آخرت، زمین و آسمان و عامل اتصال انسان به بهشت بوده است؛

یکی شاخ سرو آورید از بهشت
به دروازه شهر کشمر، بکشت

  در ادبیات عارفانه عاشقانه ما، سرو نماد معشوق موزون خوش رفتار نیکو گفتار می‌باشد.

آن سرو که گویند به بالای تو ماند
هرگز قدمی پیش تو، رفتن نتواند

  می توان گفت که تشبیه معشوق به سرو در ادبیات کهن ایران به مثابه یک کلید واژه می‌باشد.

پای سرو بوستانی در گل است
سرو ما را، پای معنی در دل است

در بخش‌هایی از محدوده زبان عربی، سرو را از آنجا که دائما سبز و شکوفا و همچنین پایدار و جاودانه هست "شجره الحیات" درخت زندگانی می‌خوانند.

"باغ سلام می کند،
سرو قیام می کند"

در فرهنگ ایران باستان "بته جقه" یکی از نمادهای ایران و ایرانیان بوده است. طرحی زیبا "سرو سر خمیده" که در انواع بافتنی‌ها اعم از: قالی، گلیم، شال، انواع روسری، ملافه، همچنین در ترمه بافی و پته دوزی و حتی کوزه و سفال به فراوانی و زیبایی مورد استفاده قرار گرفته است.

در وندیداد، سرو فراتر از یک درخت که محملی برای ارتباط با غیب جهان و در بندهش، این درخت را درخت ویژه اهورامزدا معرفی شده است؛

بلبل ز شاخ سرو به گلبانگ پهلوی می‌خواند دوش، درس مقامات معنوی

بخش دوم

جای نام "دار"به معنای درخت می‌باشد که با شمارگان فراوان در نقاط مختلف ایران مورد استفاده قرار گرفته است. سرو‌دار به معنای سرزمین درخت سرو و جایگاه برخوردار از این درخت جاودانه زیبا.

در این روستا سروی کهن با عمر چند صد ساله وجود داشته که اینک بقایا (پاجوشهای) آن به جا مانده است. خوب است یاد آور شوم که نماد گیاهی استان البرز درخت ارس (هورس) است که از تیره سرویان می باشد.

چنان گشت آزاد، سرو بلند

که بر گرد او، برنگشتی کمند.

۱۴۰۴/۶/۴ مهراب رجبی





کدخبر: 3073

تعداد بازدید: 3456