سه‌شنبه، 09 اسفند 1401 - 11:32

برای پیروز که فردا را ندید

پیروز «منقرض» شد

از پیروز گفتن کار آسانی نیست زیرا چشم و چراغ یک ملت که نه، جان جهانی بود. او امید احیای نسلی باقی نمانده از حماقت و کج فهمی بشر نسبت به خلقت جهان و حیات وحش بود.

آیین باور - امروز صبح نهم اسفند 1401 چشمها گریست و قلمها به زاری نوشت (پیروز منقرض شد). آخرین فرزند از سه توله به دنیا آمده ایران که به دلیل اشتباه تیم پزشکی و دست زدن به بدن شان بعد از عمل سزارین زودرس از سوی مادر طرد شده بودند ، پس از ده ماه و بر اثر بیماری کلیوی ایجاد شده که می تواند ناشی از عوارض تصمیمات اشتباهات بدو تولد این توله یوزها در خوراندن شیر خشک نامناسب یا استرس های ناشی از زندگی تنها در اسارت باشد ، با پایانی غم انگیز ، قصه اش را به پایان برد.

پیروز و احتمال انقراضش ، بخشی از بزرگترین دغدغه های بخش بزرگی از مردم کشورمان بود که متاسفانه به پایانی غم انگیز ختم شد.

چرا این یوزپلنگ مهم بود؟

اگر بدانیم تاریخچه یک گونه چیست و چه روندی برای ادامه حیات یا انقراض طی می کند، دلایل اهمیتش برایمان روشن تر می شود.این که بود و نبودش در زندگی ما و دیگر گونه ها چه تاثیری دارد؟

یوزپلنگ آسیایی زمانی در اکثر نقاط آسیا از شبه‌قاره هند تا افغانستان، ترکمنستان و ایران تا شبه‌جزیره عربستان پراکنده بود، اما در حال حاضر در فهرست جانوران در آستانه انقراض اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت قرار دارد و منحصر به نواحی دور افتاده‌ای در بیابان‌های ایران شده‌است. یوزپلنگ آسیایی جزو معدود گربه سانانی است که به سرعت اهلی می‌شود. از گذشته در این نواحی از آنها برای شکار استفاده می‌کردند. و در ادبیات، نقاشی‌ها و سنگنگاره‌های بسیاری اثری از این حیوان وجود دارد. تمام نواحی جنوب غرب آسیا مکانی مناسب برای این جاندار بوده و همین موضوع باعث شد تا جمعیت آنها بسیار زیاد باشد. اما هرچه تمدن انسانی توسعه پیدا کرد قلمرو یوز نیز کوچک تر شد. زیرا از همان ابتدا از انسان هراس داشت و هرکجا که انسان پا می‌گذاشت یوزپلنگ آسیایی آن مکان را ترک می‌کرد.

اما انسان تنها به تصاحب قلمرو و شکار یوزها اکتفا نکرد و زمانی که فهمید می‌تواند از یوزها مانند سگ برای شکار آهو استفاده کند تلاش کرد که هر یوزی را که می‌بیند به زنجیر بکشد. این موضوع باعث شد که بعضی از شاهان گذشته مانند اکبر شاه در هندوستان گله‌ای متشکل از هزار قلاده یوزپلنگ آسیایی باشد. و مکان‌های مخصوصی برای نگهداری یوزپلنگ ایجاد کنند و مشاغلی مانند یوزبانی ایجاد شود. محله فهادان یزد هم به محله یوزداران معروف بوده است و اشراف و تجاری که علاقه به شکار داشتند در این محله زندگی می‌کردند.

اما مشکل به بردگی کشیدن یوزها این بود که برخلاف سگ‌ها زمانی که در حصر باشند تولید مثل آنها بسیار محدود می‌شود و عمر آنها نیز کم می‌شود. یکی از علل آن این است که در یوزپلنگ آسیایی، یوز ماده خود بین نرها انتخاب می‌کند که با کدام یک جفت شود و نمی‌توان دو یوز را در یک قفس کرد تا تولید مثل کنند. این عامل باعث شد که خیل زود این گله‌های بزرگ یوز نابود شوند و مناطقی که زمانی مامن اصلی یوزپلنگ آسیایی بود دیگر هیچ یوزی پیدا نشود. آخرین نشانه‌ای که از یوز در هند دیده شد به سال 1944 برمی‌گردد و در تا سال دهه 1970 نسل یوز آسیایی از تمام قاره به جز ایران منقرض شد.

 

مطالعه بیشتر

https://www.sharghdaily.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-100/871725-%D8%A7%D9%81%D8%B3%D9%88%D8%B3-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2

مطالعه بیشتر

https://irantrawell.com/1397/09/20/%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%BE%D9%84%D9%86%DA%AF-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF-%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%88%D8%AD%D8%B4-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/

 

کدخبر: 1125

خبرنگار: فریبا کلاهی

نویسنده: فریبا کلاهی روزنامه نگار /کارشناس مدیریت جهانگردی