آیین باور _کاخ مروارید، نگین معماری مدرن مهرشهر کرج، این روزها درگیر چالشی جدی با توسعه شهری شده است؛ چالشی که چشم‌انداز، خوانایی و هویت این اثر ملی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ساخت‌وسازهای جدید در حریم درجه دو کاخ، در حالی ارتفاع گرفته‌اند که طبق ضوابط مصوب سال ۱۳۹۳، حداکثر ارتفاع مجاز در این محدوده ۱۲ متر تعیین شده است. حریم درجه دو کاخ مروارید تنها یک عدد یا محدودیت اداری نیست؛ این محدوده، ابزار حفظ تناسب حجم‌ها، میدان دید اصلی و منظر فرهنگی بناست.

هر متر اضافه‌ارتفاع می‌تواند نسبت بصری کاخ را مخدوش کند و تجربه تاریخی اثر را دگرگون سازد. پرونده اخیر ساخت‌وساز در مهرشهر، نمونه‌ای روشن از همین مسئله است.

به گفته کارشناسان، در بررسی‌های میدانی اول آبان امسال مشخص شد که مالک یکی از پلاک‌های مجاور حریم کاخ، برخلاف ضوابط اقدام به احداث یک طبقه اضافی کرده است. این در حالی است که شهرداری منطقه سه در سال ۱۳۹۹ مجوزی صادر کرده بود که با ضوابط میراث فرهنگی همخوانی نداشته و در عمل ارتفاع ساختمان را به حدود ۱۵ متر رسانده است.

نادر زینالی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی البرز، با اشاره به پیشینه این پرونده گفت روند از سال ۱۳۹۸ آغاز شد و در همان زمان، ضوابط حریم درجه دو – شامل سقف سه طبقه روی پیلوت – رسماً به شهرداری اعلام شده بود. با وجود این اطلاع‌رسانی، ساخت طبقه مازاد در آبان امسال مشاهده شد.

وی افزود: پس از شناسایی تخلف، کارشناسان میراث فرهنگی از مالک خواستند عملیات را متوقف کند تا بررسی‌های قانونی انجام شود، اما با ادامه فعالیت کارگاه ساختمانی، موضوع برای جلوگیری از تضییع حقوق میراثی استان به دادستانی ارجاع شد.

دادستان نیز در ۲۴ آبان دستور توقف فوری عملیات را صادر کرد و شهرداری منطقه سه موظف شد اجرای این دستور را انجام دهد. مدیرکل میراث فرهنگی تأکید کرد که مسئله اصلی تنها چند متر اضافه‌ارتفاع نیست؛ هر متر خارج از ضوابط، نسبت منظر و خوانایی معماری کاخ را تهدید می‌کند.

او تصریح کرد: «هر طبقه‌ای که خارج از ضوابط ساخته شده باشد، باید تخریب شود و هیچ تخلفی در حریم تاریخی قابل تحمل نیست.»

زینالی با بیان اینکه حفاظت از کاخ مروارید نیازمند همکاری دقیق و مداوم میان میراث فرهنگی و شهرداری است گفت پیگیری‌ها تا بازگشت کامل ساخت‌وساز به چارچوب قانونی ادامه خواهد داشت. او افزود رعایت ضوابط حریم نه محدودیت برای توسعه، بلکه بخشی از حفاظت از سرمایه‌های فرهنگی، بصری و تاریخی استان است