چهارشنبه، 11 مرداد 1402 - 13:53

سهروردی و افلاطونیان پارس

به تأیید مرکز تقویم مؤسسهٔ ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ۸ مرداد هر سال برابر با ۲۹ ژوئیه،آیین بزرگداشت‌ سهروردی برگزار می‌شود.

آیین باور - شهاب الدین یحیی سهروردی (شیخ اشراق) از نوابغ تاریخ فلسفه و عرفان ایرانی – اسلامی است که تاثیر خیره کننده ای بر طیف وسیعی از فیلسوفان، عارفان و ادیبان ایرانی و خارجی پس از خود نهاد.

اشراق در لغت به معنی برآمدن خورشید، نورافشانی بامداد و توصیف با شکوه طلوع سپیده دم است.اما در معنای رمزی و نمادگونه آن به مثابه طلوع معرفت و شهود حکمت و معنویت در جان آدمی است.حکمت الاشراق که مهم ترین اثر جاودان سهروردی است در واقع “احیاکننده حکمت پارسیان باستان ” است.
سهروردی در کتاب ” کلمه التصوف ” می گوید:
در میان پارسیان بودند امتی که به حقیقت هدایت می کردند و من حکمت نوری شریف شان را احیا کردم.
عشق
سهرودی عشق را همراه با حسن و حزن، سه فرزند عقل می‌داند و حزن و رنج را ملازم و همراه عشق عنوان می‌کند و معتقد است رسیدن به حسن و کمال جز از طریق عشق میسر نمی‌شود. به تعبیر وی عشق تن را فانی کرده و جان را بقا می‌بخشد. در نگاه او عشق محبتی مفرط و بیرون از حد است که در مجموعه هستی، شریان دارد و هر موجودی، چه نوری و چه غیر نوری، از آن بهره و نصیبی دارد و این عشق است که رابط وجودی، میان موجودات عالم است. عارف، باید از دو وادی معرفت ومحبت گذر کند و گاو نفس را در پیش پای عشق قربانی نماید تا به آب حیات عشق رسد و از آن بنوشد. غایت این عشق تشبه به خدا و فنای در اوست.

فزون از ۸۰۰ سال از شهادت این نابغه ایرانی به دست جاهلان متعصب دربار صلاح الدین ایوبی می گذرد. آنان با دسیسه های فراوان صلاح الدین را تحریک کردند که “اگر این مرد بماند اعتقاد فرزندت ملک ظاهر تباه می گردد.”
او را در سن ۳۶ سالگی در حلب سوریه به شهادت رساندند.
نظر به عظمت و جایگاه این حکیم والامنش ایران زمین و به مناسبت هشتم مردادماه که در تقویم به نام بزرگداشت شیخ اشراق گنجانده شده و همچنین به مناسبت قرار گرفتن نام سهروردی در فهرست مشاهیر جهانی یونسکو، بد نیست  از کتابخانه غنی تاریخ مشاهیر ایران تورقی داشته باشیم و یادمان نرود در چه سرزمینی ریشه داریم و چه ریسمانهای قدرتمندی برای بالارفتن از مقام خردورزی و آبادی این ملک و آرامش جان و روان خود داریم.

دکتر رحمتی، سهروردی پژوه کشور آثار مهم هانری کربن، را در چهار جلد سنگین ترجمه و تفسیر کرده است.جلد دوم این آثار “سهروردی و افلاطونیان پارس”  حقیقتا اثری کم نظیر در شناخت شیخ اشراق و برگزیده کتاب سال ۱۳۹۱ است.
بی گمان بدون آشنایی با آراء و اندیشه های شیخ شهاب، ادراک درست از عرفان و حکمت ناب ایرانی که در قله های شعر و فرهنگ نهفته است، امکان پذیر نخواهد بود.
حافظ بزرگ یکی از جرعه نوشان صبح دم شراب شیخ اشراق بوده است.
صبح است ساقیا قدحی پرشراب کن
دور فلک درنگ ندارد شتاب کن
زان پیشتر که عالم فانی شود خراب
ما را ز جام باده گلگون خراب کن
خورشید می ز مشرق ساغر طلوع کرد
گر برگ عیش می‌طلبی ترک خواب کن

آثار سهروردی در بازار نشر ایران
رساله فی حالة الطفولیه، نشر مولی
صفیر سیمرغ، نشر مولی
رساله فی حقیقه العشق یا مونس العشاق، نشر مولی
حکمت‌الاشراق، انتشارات علم و انتشارات دانشگاه تهران
پرتونامه سلیمانشاهی و بستان القلوب، انتشارات مؤسسه حکمت و فلسفه ایران
هیاکل النور، نشر مولی و نشر نقطه
التلویحات اللوحیه و العرشیه (به زبان عربی)، انتشارات مؤسسه حکمت و فلسفه ایران (کتاب سه بخش دارد: منطق، طبیعیات و الهیات. انتشارات دانشگاه تهران بخش منطق این کتاب را با نام «منطق التلویحات» و انتشارات جابر بخش طبیعیات را به چاپ رسانده‌اند)
لغت موران، نشر مولی و انتشارات مؤسسه حکمت و فلسفه ایران
روزی با جماعت صوفیان، نشر مولی
بیگانگی در باختر زمین (ترجمه رساله غربة الغربیة)، انتشارات بعثت
عقل سرخ، نشر مولی
آواز پر جبرئیل، نشر مولی
مجموعه مصنفات شیخ اشراق، نشر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
آثار فارسی شهاب الدین سهروردی، نشر سبکباران (شامل: رسالة العشق، آواز پر جبرئیل، عقل سرخ، رساله فی حالة الطفولیة، صفیر سیمرغ، لغت موران، روزی با جماعت صوفیان)
هشت رسالهٔ سهروردی، نشر نجم کبری
شرح عقل سرخ، سهند آقایی، تهران، تحشیه، ۱۳۹۸.


کدخبر: 1274

تعداد بازدید: 1860