به‌گزارش پایگاه خبری آیین باور البرز، استانی جوان با ریشه‌هایی کهن، امسال پنج میراث فرهنگی ناملموس خود را در فهرست آثار ملی کشور ثبت کرد؛ میراثی که از طعم و رنگ و بازی تا دعا و آیین، روایتگر زندگی مردم این سرزمین است.

شهباز محمودی، معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان البرز با اعلام این خبر گفت: «پالوده برغان، عروسک بندبازی، قَلیه برغان، نان مغزی و آیین چمچمه‌ گِلیِن بخشی از هویت فرهنگی و اجتماعی البرز هستند که پس از بررسی در شورای ثبت وزارت میراث فرهنگی در فهرست آثار ملی جای گرفتند.»

او با تأکید بر اینکه ثبت این آثار تنها نگارش یک نام در دفتر ملی نیست بلکه صیانت از شیوه‌های زیستن مردم است، افزود: «کار ما فقط حفظ بناها نیست؛ ما از آیین‌ها، خوراک‌ها و باورهایی نگهداری می‌کنیم که مردم هنوز با آن‌ها زندگی می‌کنند. این میراث، روح زنده فرهنگ است.»

محمودی روند ثبت را چنین توضیح داد: «هر اثر ابتدا توسط کارشناسان بومی شناسایی و مستندسازی می‌شود، سپس در شورای ثبت استانی و پس از آن در شورای ثبت ملی بررسی و تصویب می‌شود. معیار اصلی، اصالت، گستره فرهنگی و ارزش اجتماعی آن است.»

به گفته‌ی او، پنج اثر ثبت‌شده امسال، تصویری زنده از فرهنگ البرز هستند: پالوده برغان؛ دسر زمستانی سنتی با شیر، نشاسته و توت که یادآور شب‌های یلدای قدیم است. عروسک بندبازی؛ اسباب‌بازی چوبی ساخته‌شده از درخت گردو برای آموزش تعادل به کودکان هنگام برداشت گردو. قَلیه برغان؛ غذای بومی با گوشت گوسفند، سیب و آلو تلخ که عطرش یادآور صبح‌های مه‌آلود البرز است. نان مغزی برغان؛ نانی آیینی با گردو و سبزی‌های معطر که هنوز در نانوایی‌های قدیمی پخته می‌شود. آیین چمچمه‌ گِلیِن؛ آیینی کهن برای طلب باران، با ترانه‌ها و عروسک‌های گِلی که کودکان در کوچه‌ها می‌گرداندند.

محمودی در پایان خاطرنشان کرد: «میراث فرهنگی فقط آنچه در موزه‌هاست نیست؛ میراث یعنی آنچه مردم هنوز زندگی می‌کنند. ثبت این آثار یعنی پاسداشت نفس فرهنگ زنده البرز؛ فرهنگی که در دستان زنان روستایی، در لبخند کودکان و در نغمه‌های آیینی جریان دارد.»

پالوده برغان

چمچه گلین

عروسک بندبازی

قلیه برغان