سه‌شنبه، 25 بهمن 1401 - 16:33

محوطه دژ مادی؛ همچنان در راه جهانی شدن

یکسال و نیم پس از اعلام پذیرش یونسکو برای تشکیل دبیرخانه ثبت ملی شدن محوطه ازبکی در نظرآباد همچنان حرف و وعده می شنویم.

آیین باور - پرونده ثبت جهانی برای هر اثر تاریخی به معنای تغییر اساسی و توسعه و ثروت در منطفه است و این خود یعنی بار مسئولیت سنگین و تعهد ملی بیشتر بردوش مدیران میراث استان و کشور . محوطه دژ مادی و یا تپه ازبکی مهر ماه سال 1400 یعنی بیش از یک سال پیش بریا بازدید کارشناسان ثبت جهانی آماده سازی شد و تبلیغات عریض طویل میراث فرهنگی استان با خروجی همواره محدودش گوش فلک را کر کرد. اینک همچنان مصاحبه ها ی تکراری پیرامون حرفهای تکراری ادامه دارد .

فرماندار شهرستان نظرآباد به خبرگزاری صدا سیما در البرز گفته است: ثبت جهانی محوطه باستانی ازبکی به عنوان خواستگاه اکتشاف نخستین خشت دست ساز بشر با قدمت ۹ هزار و ۵۰۰ سال می تواند توجهات بین المللی و گردشگران را به خود جلب کند.ثبت جهانی این محوطه کاری زمانبر است و نیاز به مشاوران خبره دارد؛ برای این منظور در اعتبارات سال آینده بودجه‌ای در نظر گرفته می‌شود.

میراث به معنای چیزی است که از گذشته به ارث رسیده است و می تواند به نسل آینده انتقال پیدا کند.در سراسر جهان، سایت های میراث فرهنگی و طبیعی وجود دارند که برای بشریت ارزش منحصر به فرد داشته و در صورت طی فرایند ثبت به آنها «سایت میراث جهانی یونسکو» گفته می شود.
قرار گرفتن یک سایت میراثی در این فهرست به ویژه از آن جهت حایز اهمیت است که موجب توجه هر چه بیشتر به اهمیت فوق العاده آن سایت شده و می تواند بسترساز حفاظت بهتر از آن شود

محوطه باستانی ازبکی یکی از محوطه‌های باستانی ارزشمند تاریخی فلات ایران واقع در شهرستان نظرآباد از شهرستان‌های استان البرز می‌باشد. ازبکی محوطه باستانی گسترده‌ای است که از یک تپه بلند مرکزی (تپه الف) به ارتفاع ۲۶ متر از سطح زمین‌های اطراف و تعدادی تپه کوتاه تشکیل شده‌است که ارتفاع بلندترین آن‌ها از چند متر تجاوز نمی‌کند. برای این محوطه باستانی می‌توان وسعتی برابر صد هکتار به ابعاد یک کیلومتر در یک کیلومتر در نظر گرفت.

محوطه باستانی ازبکی در زمین‌های کشاورزی روستا واقع شده‌است. بخش‌هایی از این محوطه باستانی نه هزار ساله را کارشناسان مرکز باستان‌شناسی ایران در سال ۱۳۴۸ خورشیدی مورد شناسایی قرار داده و در سال ۱۳۵۲ به شماره ۹۵۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

ضوابط ثبت جهانی شدن چیست؟

برای آنکه یک میراث دارای چنین موقعیتی شود، باید واجد یک یا چند معیار زیر باشد:
۱٫ نشان دهنده یک شاهکار از نبوغ و خلاقیت انسانی باشد.
۲٫ نشان دهنده تبادل ارزش‌های بشری در یک بازه زمانی در یک منطقه فرهنگی از لحاظ پیشرفت در معماری یا فناوری، برنامه‌ریزی شهری یا طراحی چشم‌انداز باشد.
۳٫ گواهی بی‌همتا یا دست‌کم استثنایی بر یک سنت فرهنگی یا تمدن زنده یا از میان رفته باشد.
۴٫ نمونه‌ای برجسته در معماری یا تکنولوژی که مرحلۀ مهمی از تاریخ بشر را نشان دهد.
۵٫ نمونه برجسته‌ای از تعامل بین انسان و محیط زیست یا نماینده یک فرهنگ باشد.
۶٫ به‌طور مستقیم یا ملموس مرتبط با رویدادها یا سنت‌های زندگی، افکار و عقاید یا آثار هنری یا ادبی دارای اهمیت عالی جهانی باشد.
۷٫ پدیده بی نظیر طبیعی با زمینه‌های استثنایی و زیباشناسی باشد.
۸٫ نمونه برجسته از مراحل و تغییرات تاریخ زمین‌شناسی باشد.
۹٫ نمونه برجسته از فرایندهای زیست‌محیطی و بیولوژیکی در تکامل و توسعه زمینی، اکوسیستم‌های ساحلی و دریایی و جوامع از گیاهان و حیوان‌ها باشد.
۱۰٫ شامل زیستگاه‌های طبیعی مهم از نظر تنوع زیستی و حاوی گونه‌های در خطر باشد.

 

کدخبر: 1106

نویسنده: فریبا کلاهی کارشناس گردشگری

تعداد بازدید: 1987