چهارشنبه، 01 آذر 1402 - 12:09

گپ و گفت با عبدالمجید ارفعی؛

مترجم منشور کوروش: عمروفا کند آخرین کتابم را منتشر خواهم کرد

او طی 44 سال، تنها شاگرد ایرانی بازخوانی نوشته های تخت جمشید در کنار استاد هلک بود.

آیین باور- تنها شاگرد ایرانی استاد هلک در نوشته های تخت جمشید، 44 سال آموخت و منشور حقوق بشر کوروش بزرگ را ترجمه کرد.بیست و یکمین برنامه مستندهای ایران شناسی انجمن اشا میزبان دوتن از دلسوختگان فرهنگو تاریخ ایران بود. دکتر عبدالمجید ارفعی تنها متخصص ایرانی زبان‌های آکدی و ایلامی و از معدود عیلام ‌شناسان جهان وآخرین بازماندگان مترجم خط میخی عیلامی در جهان که نقش مهمی در بازگرداندن نبشته‌های باستانی ایران از آمریکا به ایران داشته است.دو کتاب «فرمان کوروش بزرگ» و «گل‌نبشته‌های باروی تخت جمشید» او توسط مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی منتشر شده است. او در کتاب اول بخشی از یک خط ناخوانده از منشور کوروش که مترجمان اروپایی نتوانسته بودند آنها را بخوانند خوانده و در همان کتاب «فرمان کوروش بزرگ» چاپ کرده است.

از آثار دیگر او می‌توان به ترجمه متن‌های حقوقی بین‌النهرین از روی کتیبه‌ها اشاره کرد. ارفعی در پایان دهه 60 خورشیدی کتاب تحسین شده فرهنگ را نوشت که توسط مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی منتشر شد.از جمله خدمات ارفعی گردآوری گنجینه بی‌شماری از مجلات، مقالات و کتاب‌های گوناگون درباره تاریخ ایران و جهان و گل‌نوشته‌ها و خط‌های خوانده‌شده‌است که در پژوهشکده علوم انسانی نگهداری می‌شود.تالار کتیبه‌ها در موزه ملی ایران بین سال‌های ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۲ توسط او ساخته و آماده شد. بسیاری از لوح‌های گلی تخت جمشید و متن‌های حقوقی بین‌النهرین از روی کتیبه‌های تاریخی با تلاش استاد ارفعی ترجمه شده‌است. این الواح شهرتی جهانی دارد و به شناخت اوضاع اقتصادی و اجتماعی ایران عصر هخامنشیان کمک زیادی کرده‌است.ارفعی سابقه همکاری با بنیاد پژوهشی پارسه و پاسارگاد و بنیاد پژوهشی شوش را در کارنامه خود دارد. همکاری او با بنیاد پژوهشی پارسه پاسارگاد، به خوانده شدن کتیبه‌های خزانه تخت‌جمشید منجر شد.

آشنایی با دکتر عبدالمجید ارفعی

او نخستین مترجم منشور کوروش از زبان اصلی بابلی‌ نو به ‌فارسی است و همین بس که یک ایران و جهان مدیون تلاش های او باشند به گفته خودش با دلگرمی و پیشنهاد دکتر پرویز ناتل خانلری، ابراهیم پورداود و ایلام شناس برجسته دکتر"ریچارد هلک " به فراگیری زبان اکدی و ایلامی پرداخت.برای آموزش زبانهای ایرانی و خواندن الواح گلی و گشودن راز های سربه مهر تاریخ ایران تلاش های بسیار کرد. پروفسور ارفعی در بازگشت گِل نبشته های روزگار هخامنشی ایران که پیش از زاده شدن وی به دانشگاه شیکاگو برای مطالعه برده شده بود، تلاش بسیار کرده تا آن ها را به کشورمان بازگرداند.

دانشگاه شیکاگو با شناختی که از هوش و آوازه این دانشمند داشت، جایگاه علمی پروفسور ارفعی را به سیاست بازان آمریکا یادآور شد و آن ها سرانجام پذیرفتند تا گل نبشته ها را به ایران پس بدهند.

وی ایلام شناس برجسته،  پژوهشگر و همچنین مترجم زبان‌های باستانی اکدی و ایلامی و از واپسین بازماندگان در برگرداندن نوشتار میخی ایلامی در جهان و ازبرجسته ترین  سنگ و گل نبشته خوانان کهن ایرانی است و همانطور که اشاره کردیم برخی از گِل نبشته های تخت جمشید نیز با تلاش این فرهیخته برگردانده شد.

پدرش میر عبدالله ارفعی اهل شهرستان اوز استان فارس ( اولین شهر دوستدار کودک ایران)، به گونه ای وصف ناشدنی عاشق ایران بود. برادر فیزیکدان ایرانی دکتر حسام الدین ارفعی، شادروان دکتر عبدالحمید ارفعی دندانپزشک، و احمد ارفعی شیمیدان، فرزندان میر عبدالله ارفعی است.عبدالمجید به یکی از گویش های  بومی لارستان یا به گونه ای که در میان مردم کوچه و بازار شناخته می شود، "اچمی" نیز گفت و گو می کند و تاثیر شگرفی در زنده نگه داشتن گویش های محلی لاری داشته است.او عاشق ایران است و گزینش نام های پارسی آرش، چیستاسریرا  و سورنا برای فرزندانش خود گواه مدعاست.

عبدالمجید ارفعی در شهرهای بندر عباس و یزد درس خوانده و در سال ۱۳۲۸ همراه خانواده به تهران کوچ کرد و در دبیرستان های منوچهری و البرز تهران درس را ادامه داد.دانشگاه تهران در رشته ادبیات پارسی دانش آموخت.

برای ادامه درس به ایالات متحده  آمریکا رفت و در دانشگاه شیکاگو آن کشور، بیش از ۸ سال شاگرد دکتر "ریچارد هلک" از برجسته ترین پژوهشگران خط شناس ایلامی و اکدی بود. نبوغ این جوان لارستانی، رییس دانشگاه  و دانشکده و بویژه دکتر "ریچارد هلک" را به تحسین واداشت.عبدالمجید ارفعی پس از دفاع پایان نامه دکترای خود به ریاست شادروان دکتر "هلن منتور" دانشمند سرشناس، در ۱۳۵۳به ایران بازگشت.

فرهنگ دیرپای آبایی لارستان جزیی از زندگی او بوده و با خوردنی های بومی، شیرینی مسقطی لاری و خوراک دلچسب دریایی "مهوه" (مهیاوه) اِوَزی با لیموی تازه و نان تفتون جوانان لارستان را شگفت زده می کرد. با گفتار خود آگاهی داشتن از پیشینه سرزمین کهنسال ایران را به جوانان گوشزد می کرد. از این رو شخصیت این فرزانه نماد تلاش علمی و فرهنگی جوانان دانشجو ی سراسر ایران  و لارستان استان فارس است.

 شب عبدالمجید ارفعی صد و ششمین شب های بخارا با همیاری فرهنگی هنری ملت، دایره المعارف بزرگ اسلامی، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار و گنجینه پژوهشی ایرج افشار برگزار شد و در رسانه های درون و خبرنامه دانشنامه های برون مرز بازتاب یافت.

نام دکتر عبدالمجید ارفعی در گستره زبان شناسی و باستان شناسی دانشگاه های جهان زبانزد است و در دانشنامه ها از پژوهش های علمی ایشان بهره می گیرند.

آشنایی با اُرُد عطارپور



همچنین اُرُد عطارپور مستند ساز که در این برنامه فیلم ارزشمند پرسپولیس- شیکاگو از آثار او در ارتباط با کاوشهای تخت جمشید و سرگذشت الواح گلی کشف شده در این منطقه بود. در این مستند خوش ساخت که رنج بسیاری در تدوین و تکمیل بخش های مختلف آن برده شده است به یاد می آوریم تلاش مردان و زنان سرزمینی را که با دستان خالی تاریخ را از دل خاک بیرون کشیدند و از پای ننشستند. کسانی چون دکتر ارفعی که جوانی و عمر خود را برای ترجمه رازهای دوران هخامنشی گذاشت و چگونه در طی 44 سال تلاش کرد الواح سفالینه ای که قبل انقلاب برای ترجمه به آمریکا ارسال شده بودند دوباره به سرزمین خود بازگردند و در سینه تاریخ ملت ایران محفوظ شوند. 

وی متولد سال ۱۳۴۱ تهران مستندساز، تهیه کننده، پژوهشگر، کارگردان و نویسنده ایرانی است .وی داور بسیاری از جشنواره های مستند و عضو هیات مدیره انجمن تهیه کنندگان سینمای مستند ایران در سالهای ۱۳۸۷ و ۱۳۸۸ بوده است .

برنده جایزه بهترین کارگردانی مستنداز بیستمین جشن خانه سینما برای مستند «پرسپولیس- شیکاگو»

 جایزه بهترین کارگردانی مستند نیمه بلند در دهمین جشن مستقل سینمای مستند(جشن مستقل مستندسازان سینمای ایران) به ارد عطارپور برای مستند «پرسپولیس – شیکاگو» اهدا شد

نامزدی بهترین مستند سی امین جشنواره فیلم فجر برای مستند «خلیج فارس»

برنده دیپلم افتخار جشنواره فیلم فجر در بخش بهترین تحقیق و پژوهش مستند، برای فیلم مستند خلیج فارس

جایزه بهترین کارگردانی مستند بلند برای مستند "۲۰ شب" در اولین جشنواره تلویزیونی جام جم

تندیس زرین و دیپلم افتخار بهترین فیلم از هجدهمین جشنواره بین المللی فیلم تهران برای فیلم "پرنیان".و بسیاری کارهای دیدنی دیگر ...



عکاس کوروش احمدی - فیلمبردار ارشیا ارشدی

آدرس های دسترسی به انجمن اشا دوستداران شاهنامه البرز

@doostdaran_shahname_alborz

https://t.me/ShahnameAlborz

کدخبر: 1415

عکاس: کوروش احمدی فیلمبردار ارشیا ارشدی

تعداد بازدید: 5095