آیین باور- موضوع تنوع زیستی به ذینفعان در کشاورزی پایدار، بیابان زایی، فرسایش خاک و خشکسالی؛ آب و فاضلاب؛ سلامت و توسعه پایدار؛ انرژی؛ علم، فناوری و نوآوری، اشتراک‌گذاری دانش و ظرفیت سازی؛ تاب آوری و سازگاری شهری؛ ترابری پایدار؛ تغییرات اقلیمی و کاهش خطر فاجعه؛ اقیانوس‌ها و دریاها؛ جنگل‌ها؛ گروه‌های آسیب‌پذیر از جمله مردم بومی؛ و امنیت غذایی مربوط می‌شود. نقش حیاتی تنوع زیستی در توسعه پایدار در نتیجه سند کنفرانس سازمان ملل متحد در توسعه پایدار، «جهانی که ما می‌خواهیم: آینده ای برای همه است» به رسمیت شناخته شد.

زینب  ، گشول اعظم

محل انجام پژوهش : دانشکده منابع طبیعی – مجتمع آموزش عالی بهبهان

تنوع زیستی ، در شمار موضوعاتی است که درجه ي اهمیت آن در مباحث زیست محیطی نشان از آگاهی و رفاه نسبی منطقه یا جامعه اي دارد که موضوع هاي بوم سازگاران جنگلی ، دریایی ، بیابانی ، مرتعی ، تندرایی ، ساوانی و غیره در آن به چالش کشیده شده است . به سخنی دیگر ، تنوع زیستی مساله ي بسیار مهمی است ،اما براي آنانی که

مجال آن را دارند یااین مجال به آنان داده شده است تا به مسائل بزرگ و مهم خویش بیاندیشند . چنین است که تنوع زیستی به موضوعی فانتزي در اغلب کشورهاي جنوب بدل شده و امکانی براي پرداختن به ابعاد آن به نحوي که سزاوار می نماید کمتر بهوجود آمده است . اگر امروز می خواهیم تنوع زیستی را حفظ کنیم ابتدا باید منظورمان

را از این واژه به درستی مشخص سازیم سپس به تحقیق ، درباره ي تعداد گونه هایی که در این سیاره با ما شریکند برآوردي از تنوع زیستی به دست آوریم . بعد از آن به بررسی عواملی که بر روي تنوع زیستی تاثیر گذارند بپردازیم تا بتوانیم نقش خود را در حفظ آن بیابیم . می دانیم بحران امروزي تنوع زیستی یا ( ششمین انقراض ) که گونه هاي بسیاري را در سطح جهان تحدید می کند ، نه از شهاب سنگ و دیگر تغییرات زیست محیطی ، که از خود ما و گونه اي به نام ( sapiens Homo ( منشاء می گیرد پس باید دوباره براي زندگی متوازن و متعادل با زمین و تمامی موجودات زنده آن آموزش ببینیم چرا که آینده ما در گروه آن است . ضمن اینکه باید بدانیم فقط پس از آنکه رفتارمان را تغییر دادیم تکامل سرانجام گونه ها را جانشین خواهد کرد و به باز سازي اکوسیستم ها خواهد پرداخت . واژه ي تنوع زیستی (diversity Bio ( مخفف عبارت Diversity biobgical است . هر گونه تغییر موجودات زنده در تمام منابع شامل زمینی، دریایی و سایر اکوسیستم هاي آبی و اکولوژیکی را تنوع زیستی می نامند . یا اینکه تنوع زیستی را می توان در ساده ترین و متداول ترین شکل ، مجموعه تمامی انواع مختلف جاندارانی دانست که در یک ناحیه مانند کل سیاره زمین ، قاره افریقا ، حوضه آمازون یا حیاط خلوت پشت خانه مان زندگی می کنند . تنوع زیستی داراي سطوح مختلفی از جمله تنوع ژنتیکی ، تنوع گونه اي ، تنوع اکوسیستمی و تنوع عملکردي است . ذخایر زیستی کره ي زمین زیر بناي اصلی جامعه اي پایدار و مهمترین جزء  براي کارایی سیستم حمایت از حیات زمین و جلوگیري از فروپاشی اکولوژیک است . بنابراین شناخت ارزشهاي تنوع زیستی توسط انسان می تواند در حفظ آن ارزشها موثر باشد . از جمله ارزشهاي تنوع زیستی ارزشهاي ابزاري در برابر ارزشهاي درونی – نمایه هاي پولی در برابر نمایه هاي بیولوژیکی – ارزشهاي مستقیم در برابرارزشهاي غیرمستقیم – منابع متنوع زیستی دربرابر منابع بیولوژیکی – سطوح تنوع زیستی در برابر تغییرات تنوع زیستی – تنوع محلی در برابر تنوع جهانی – ژنتیک در برابر دیگر سطوح سازمان زندگی – رهیافت هاي همه سونگر در برابر رهیافتهاي یک سویه نگر و ارزیابی کارشناسانه در برابر ارزیابی عامه هستند . شناخت و حفظ ارزشهاي بوم سازگان و به طور کلی پژوهش در مورد تنوع زیستی درزندگی اقتصادي ، اجتماعی ، فرهنگی و روحی انسانها نقش بسیار مهم دارد . ضمن اینکه نبود یا کم ثباتی آنها ، کمبودي است براي زندگی سالم بشري . پژوهش هاي تنوع زیستی اغلب بر اساس عملکرد مونه شناسی است . بر طبق دسته بندي عملکردهاي اکوسیسم می توان بین 4 دسته عملکردهاي تنوع زیستی یعنی عملکردهاي پشتیبان ، پیشه وري ، فرآوردي و عملکردهاي اطلاعاتی تفاوت گذاشت . انسان به طور فزاینده اي در حال تصرف زیستگاه هاي گیاهان و حیوانات است و با فعالیت هاي خود باعث از بین رفتن گونه هاي متعدد گیاهی و جانوري شده است . اما براي اینکه تنوع زیستی بتواند در پناه انسان حفظ شود باید بدانیم که زوال تنوع زیستی و محو هر گونه ي گیاهی یا جانوري یا چشم اندازهاي ناهمتاي طبیعی مانند سوختن کتابی خطی است که دیگر بازسازي اش امکان پذیر نبوده و نابودي آن همیشگی و مانا خواهد بود .

نخستین گام حیاتی براي تعیین اینکه چه بخشهایی از تنوع زیستی را می توان حفظ کرد و چه بخشهایی را باید نجات داد ، سبک شناخت از الگوهاي طبیعی پراکنش و فراوانی گونه هاي طبیعی و جانوري و فرآیندهاي تعیین کننده این پراکنشهاست . اصلاً علل انقراض چیست ؟ چرا باید گونه هاي در حال خطر را نجات داد و چگونه می توان این کاررا انجام داد . در پاسخ به این سوالات می توان گفت : انقراض گیاه یا جانور از بسیاري فعالیتها مانند تغییر زیستگاه ها ، بهره برداري بی رویه ، شکار از جنبه هاي تجاري فعالیتهاي بسیار دیگري سرچشمه می گیرد .

باید در نظر داشت که همه ي گونه ها ، دستاوردهاي جانشین و بی همتاي روند تکامل به شمار می آیند . گونه هاي جانوري و گیاهی با ارائه خدمات رایگان بسیارکه براي بالا بردن شرایط اقتصادي و اکولوژیکی حیاتی هستند ،کیفیت زندگی انسان ها را بهبود می بخشند . راه هاي چاره بسیاري براي حفظ گونه هاي در خطر انقراض از جمله قانون گونه هاي در خطر انقراض – برنامه هاي تکثیر در گونه هاي در اسارت – ایجاد مخازن ژن پلاسم – بهبود در مدیریت حیات وحش را می توان برشمرد . حال باید بگوییم که عوامل تنوع زیستی چیست ؟ و چرا و چگونه باید تنوع عوامل زیستی را حفظ گردد ؟ عوامل زیست محیطی با اثر افزایش دهندگی و کاهش دهندگی می تواند بر تنوع زیستی تاثیر بگذارد ؛ به علاوه عوامل غیر زیست محیطی تحت تاثیر انسان نیز می تواند بر کاهش یا افزایش تنوع زیستی تاثیر گذار باشد . این تاثیر از بسیاري فعالیتها همچون اهلی کردن حیوانات گرفته تا توسعه صنعت اکوتوریسم و فناوري نانو می تواند اعمال شود . حال می خواهیم به سوال دوم پاسخ دهیم . جهان کلیتی است همبسته ، مرکب ازجوامع انسانی و طبیعی ، سلامت و رفاه هر قسمت در گرو سلامت و رفاه قسمت هاي دیگر است. باید در نظر داشت که جامعه بشري جزئی از طبیعت است و تابع همان قوانین تخطّی ناپذیر بوم شناختی که همه ي گونه هاي این کره از آن پیروي می کنند . همه ي گونه ها از حق ذاتی بقاءو موجودیت برخوردارند. حفظ این حق حیات براي تمام موجودات زنده ، انسان را موظف می نماید به عنوان تنها عاملی که قادر است تاثیرات شگرف و عمیقی در محیط زیست ایجاد کند حق حیات سایر موجودات را خواستار نماید . تنوع زیستی تنها تعبیري

اکولوژیک ندارند و از مفهومی اقتصادي – اجتماعی برخورداراست . در سطح اقتصاد کلان ، لازم است ارتباطات سیاستهاي توسعه اقتصادي ، گرایشهاي اصلی در زمینه درآمدهاي سرانه و هزینه هاي دولتی مربوط به تنوع زیستی و وضعیت آن تبیین شود . انسان باید به پیشرو روابطی که به تنوع حیات کمک کرده و به آن احترام می گذارد تنوع دیدگاه هاي اخلاقی و فرهنگی نسبت به طبیعت را ، صرف نظر از ایدئولوژي اقتصادي ، سیاسی و مذهبی جامعه ترغیب نماید .

بزرگترین گناه ما در قبال هم آفریده ها ، بی تفاوت بودن نسبت به آنهاست نه متنفر بودن از آنهاست ، که این ، چکیده رفتارغیرانسانی است . ضمن اینکه هیچ چیز خوف ناك ترازعمل کردن با بی اطلاعی و نادانی نیست .