زنگزور
ابری سیاه و بی باران
نظامی که در گنجه شد، شهر بند مباد از سلام تو، نا بهره مند.
دکتر مهراب رجبی
زنگزور_ این، حدود چهل و پنج کیلومتر مرز ایران و ارمنستان را ارمنی ها "مرزهای امید" نام نهاده بودند! زنگزور (گنجه سر، گنج سر یا گنج ریز) را می گویم!؟ همه امید مردم ارمنستان همین مرزهای کوتاه بود که آنان را به ایران وصل می کرد. ایران شکوهمند و مقتدر و تاثیر گذار... نه ایران منزوی تنها...!؟ انزوایی که موجب شد، ارمنستان متحد ما، در جمع اتحادیه مقابل ما قرار گیرد!؟ بنده حقیر سال ها قبل مرزهای امید را؛ "مرزهای تنفس" و "مرزهای مسیح" نام نهاده بودم! اینجا؛ رنگزور و پل نور دوز، تنها نقطه اتصال مستقیم ما به اروپا - اوراسیا - و سرزمین های عالم مسیحیت بود. در نوشته دیگری، مرزهای "نفس مسیحایی" را بزرگراه "مغ راه" نام نهاده بودم. به واسطه وجود دو جاینام در دو سوی ارس (به نام مقری / مغری) که به نوعی مشابه "راه مکه" بود و زائران شیفته پاکدل را به مغ (خدا) و مغان/ دشت مغان (زمین خدا) رهنمون می گشت. اینک جای همه این واژگان را بزرگراه ترامپ گرفته!؟ همه چیز از آرارات کوچک (آغری) شروع شد و قطعه زمینی در چشمه بورالان و قره سو. قطعه زمینی با مساحت اندک که از آن به عنوان "انگشت آتاتورک" نیز یاد می شود. زمینی به طول و عرض تقریبی یازده در چهار کیلومتر که نمی دانم چرا - هرگز نمی دانم چرا، هیچ منبع تاریخی نیز علت آن را ذکر نکرده - آری برایم مبهم است که چرا رضا شاه آن را به ترکیه بخشید!؟ فکر می کنم مسائل انسانی و ملاحظات عاطفی و حسن میزبانی آتاتورک، علت این بخشش ویرانگر بود!؟ اگر چه در عوض، چند برابر این زمین را در روستای "قطور" در شرق استان وان (ترکیه) در غرب شهرستان خوی، از آتاتورک گرفت ولی هرگز این دو، از لحاظ ژئوپلیتیکی با هم برابر نیستند، هرگز!؟ گذرگاه رازی کجا و نور دوز کجا!؟ قره سو، ترکیه را به نخجوان متصل می کرد... و هر کس از هر کشوری؛ ترکیه و آذربایجان، که قصد سفر به نخجوان را داشتند، می بایست با اجازه ایران و از ایران، می گذشتند!
اینک رجب طیب اردوغان از استامبول به نخجوان از آنجا از زنگزور (گنجه سر) به باکو و آنگاه با قایق از طریق دریای خزر - از همان کمتر از پانزده درصد سهم ایران!؟- به خلیج حسنیقلی در ترکمنستان و سراسر آسیای مرکزی، همینطور تا چین و مغولستان و کره و ژاپن - و آمریکا از مشرق - سفر می کند. قفقاز، البرز، هندوکش، تبت و هیمالیا، همه زیر گامهای کوهنوردان آنکارا قرار خواهد گرفت و همچنین سرتاسر؛ "بیابان تاتارها" به این می گوینده قدرت منطقه ای! موقعیتی که می تواند زمینه ساز قدرت فرامنطقهای گردد! حتی شنیده ام تاجیکستان نیز ابراز تمایل کرده تا به اتحادیه کشورهای به رهبری ترکیه در آید. چه می گویم!؟ آذربایجان و ترکیه کدامند؟ اسرائیل را در همسایگی کشورمان نمی بینیم!؟ آیا یک همسایه ما حذف نگردید!؟ آیا تعداد همسایگانمان از پانزده به چهارده کاهش نیافت...!؟ وای... که دلم خون است "گر سنگ از این حدیث بنالد عجب مدار" ۱۸ امرداد ۱۴۰۴ ایرانمهر @alborzology
کدخبر: 3000
تعداد بازدید: 3273